Tìm hiểu về các giai đoạn của phương pháp ăn dặm bé chỉ huy

Giai đoạn 1: Bé tập kỹ năng cầm, nắm thức ăn, bắt đầu khi bé có tín hiệu sẵn sàng ăn dặm và/hoặc được ít nhất 5.5 tháng tuổi.

Dạng thức ăn: Các loại củ, quả có thể cắt được thành hình thanh dài, độ lớn bằng hai ngón tay chụm lại.

Kỹ năng bé cần tập luyện:

• Bé cầm thức ăn rồi đưa lên miệng.
• Bé tập cách cắn, nhai để làm nhỏ thức ăn.
• Bé tập cách nuốt thức ăn để xử lý thức ăn một cách an toàn.

Những điều cần chú ý:

• Bé luôn luôn phải được ngồi ghế ăn khi ăn dặm bé chỉ huy.
• vBé sẽ ọe rất nhiều khi mới tập ăn, do chưa biết cách nuốt thức ăn. Khi bé xoay sở nuốt được thức ăn thì tình trạng ọe sẽ giảm đi đáng kể. Bé ọe không đáng lo, và hiện tượng ọe hoàn toàn khác hiện tượng hóc.
• Mẹ cần cho bé ăn sau khi đã ăn sữa / ti mẹ được ít nhất 1-1.5h, để khi bé ọe ra thức ăn thì có thể sẽ chỉ ọe ra sữa đã tiêu hóa. Sau khi bé không còn ọe nữa hoặc đã biết nuốt thành thạo, thì bé có thể ăn dặm ngay sau khi ăn sữa / ti mẹ.
• Thức ăn cần được hấp/luộc mềm hơn người lớn một chút, nhưng không quá mềm để bé không bóp nát được. Mẹ có thể dùng dao lượn sóng để cắt thức ăn, giúp bé cầm nắm dễ dàng hơn.
• Thức ăn được đặt trực tiếp lên khay ăn.
• Mẹ không cầm thức ăn và đút vào miệng bé, không cho bé xem tivi, không giục giã bé ăn, không can thiệp quá nhiều vào quá trình ăn của bé.
• Bé nuốt được là khi trong phân có lẫn mẩu thức ăn. Phân của bé sẽ có lổn nhổn mẫu thức ăn, theo kiểu ăn gì ra nấy. Đây không phải là biểu hiện cho thấy bé đi phân sống.
• Khi bé nuốt tốt, mẹ cho bé tập ống hút.
• Không nêm mắm, muối, đường vào thức ăn của bé.
• Bé sẽ kết thúc giai đoạn tập bốc khi có dấu hiệu tập bốc nhón.

Giai đoạn 2: Bé phát triển kỹ năng: tập bốc nhón và tập dùng thìa. Bắt đầu từ sau khi bé có tín hiệu muốn tập bốc nhón.

Tín hiệu muốn tập bốc nhón:

• Bé ném, vứt thức ăn. 
• Bé bóp nát thanh thức ăn dài, sau đó, cố gắng nhặt những mẩu thức ăn vương vãi trên bàn và cáu khi không nhặt được. 
• Bé giảm số ngón tay bốc thức ăn. 

Dạng thức ăn:

• Khi bé tập bốc nhón: Mẹ cắt hoặc viên, nắm thức ăn bằng ⅔ hoặc ½ so với miếng thức ăn ở giai đoạn 1, và nhỏ dần cho đến khi bé bốc được miếng thức ăn nhỏ như hạt đậu Hà Lan. 
• Khi bé tập dùng nĩa, thìa: Thức ăn được cắt/viên/nắm để có thể dùng nĩa xiên và đưa cho bé. Thức ăn được nấu ở dạng lỏng, sệt, dính để bé tập dùng thìa.

Kỹ năng bé cần tập luyện:

• Giảm số ngón tay bốc thức ăn, dùng ngón trỏ và ngón cái (bốc nhón) để bốc thức ăn. 
• Nuốt mà không bị ọe, biết nhè ra khi nuốt nhiều, biết cắn, xé thức ăn. 
• Biết chấm, húp thức ăn. 
• Biết dùng ống hút. 
• Biết dùng nĩa và thìa.

Những điều cần chú ý:

• Khi thấy bé có dấu hiệu tập bốc nhón, mẹ hãy cắt nhỏ thức ăn thành các hình dạng khác nhau. 
• Mẹ có thể thêm các cách chế biến và làm đa dạng thực đơn của mình ở giai đoạn tập bốc nhón trở đi vì khả năng xử lý thức ăn của bé đã khá tốt. 
• Giai đoạn tập dùng nĩa, thìa đòi hỏi sự kiên nhẫn của mẹ vì đây là các kỹ năng khó, trung bình bé cần từ 3-6 tháng để hoàn thiện kỹ năng này. Ban đầu, mẹ cần cho bé làm quen với thìa, nĩa, bát ăn và hiểu công dụng của đó, sau đó bé bắt chước mẹ dùng thìa, và cuối cùng mới là tập luyện để thành thạo các kỹ năng này. 
• Bên cạnh các kỹ năng chính, mẹ hãy cho bé thành thạo kỹ năng dùng ống hút, chấm thức ăn, và húp thức ăn từ bát/cốc, cầm cốc để uống nước. 
• Giai đoạn này trùng với các thời kỳ tuần khủng hoảng 37, 46, 55, bé tập đi, tập đứng, nên các bé thường đòi ra khỏi ghế ăn hoặc khóc khi ngồi ăn, mẹ cần kiên trì thực hiện phương pháp và áp dụng kỷ luật bàn ăn cho bé. 
• Vẫn tiếp tục không nêm mắm, muối, đường vào món ăn. Cho bé ăn bữa ăn có đủ 4 nhóm chất. 
• Khi bé tập thìa thì mẹ vẫn cho bé bốc nhón để làm no bụng, sau đó mới giới thiệu các món ăn hỗ trợ tập thìa. Bé có thể làm quen với nĩa, thìa bắt đầu từ khoảng 8.5 tháng, hoặc khi bé bốc nhón thành thạo.

Giai đoạn 3: Bé hoàn thiện kỹ năng, bắt đầu khi bé biết xúc thức ăn vào thìa và đưa lên miệng.

Ở giai đoạn hoàn thiện này, bé đã ăn uống những bữa ăn hoàn chỉnh gần như của người lớn (không cho hoặc giảm tối đa lượng gia vị).

Bé có kỹ năng xử lý thức ăn cực kỳ tốt, biết cách ăn an toàn, ăn uống đa dạng, thậm chí có thể tập dùng đũa. Mẹ chỉ lưu ý một chút là ở giai đoạn này, bé có thể xuất hiện nhiều hành vi thử giới hạn của cha mẹ như ném, vứt thìa hay thức ăn, không chịu ngồi ghế ăn. Mẹ cần kiên quyết và nhất quán với các quy tắc của mình. 

Điểm cốt lõi của phương pháp ăn dặm bé chỉ huy đó là hoàn toàn tôn trọng nhu cầu của bé và tập trung vào các kỹ năng ăn dặm thiết yếu. Do đó, việc bé ăn như thế nào, kỹ năng phát triển ra sao và thời gian bé ăn còn tùy thuộc vào sở thích, nếp sinh hoạt và kỹ năng xử lý thức ăn của bé. Qua bài viết này, Mẹ Ong Bông hy vọng bố mẹ đã hiểu hơn về phương pháp rất hữu ích này và có những sự lựa chọn hợp lý khi cho bé ăn dặm.

Mẹ Ong Bông